آشنایی با انواع پمپ های صنعتی

آشنایی با انواع پمپ های صنعتی و کاربرد آنها

پمپ‌ها، قلب تپنده صنایع مختلف هستند. این دستگاه‌ها با تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی هیدرولیکی، سیالات را جابجا کرده و فشار آن‌ها را افزایش می‌دهند. از پمپ‌های کوچک و ساده برای انتقال آب در منازل گرفته تا پمپ‌های غول‌پیکر و پیچیده در صنایع نفت و گاز، این دستگاه‌ها نقش حیاتی ایفا می‌کنند. با توجه به اهمیت این موضوع آشنایی با انواع پمپ‌های صنعتی و کاربردهای آن‌ها برای مهندسان، تکنسین‌ها و افرادی که در صنایع مختلف فعالیت می‌کنند، ضروری است. انتخاب نوع مناسب پمپ، مستلزم شناخت ویژگی‌های مختلف سیال، فشار مورد نیاز، دبی و سایر پارامترهای عملیاتی است. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف پمپ‌های صنعتی، نحوه عملکرد آن‌ها و کاربردهایشان خواهیم پرداخت.

فهرست مقاله

• آشنایی با پمپ صنعتی
• تقسیم بندی پمپ‌های صنعتی
• پمپ گریز از مرکز
• پمپ جابجایی مثبت
• تفاوت پمپ‌های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت

• تفاوت از لحاظ ساختار
• تفاوت از لحاظ ویسکوزیته سیال
• تفاوت از لحاظ کاربرد

• نتیجه‌گیری

آشنایی با پمپ صنعتی

پمپ صنعتی یک دستگاه است که انرژی را از یک منبع خارجی دریافت می‌کند و به سیالی که در حال عبور از آن است، انتقال می‌دهد. باید بدانید که مدل‌های بسیار متنوع در اندازه‌های مختلفی از پمپ‌ها در بازار وجود دارد. در حالت کلی نوع پمپ مورد استفاده به نوع کاربری شما بستگی دارد. شما هنگام انتخاب انواع پمپ صنعتی باید به نوع سیال، مسافتی که سیال جابه‌جا می‌شود و حجم سیال دقت کنید. به این موضوع دقت کنید که این سیال می‌تواند مایع، گاز و یا مایع همراه با مواد جامد درون آن باشد. پمپ در انواع مختلفی ساخته می‌شود زیرا عوامل مختلفی مانند خصوصیات سیال، درجه حرارت، حجم عبوری سیال، خورندگی، وجود اجسام ناخالص و... در انتخاب آن تاثیرگذار هستند.

تقسیم‌بندی پمپ‌های صنعتی

پمپ‌های صنعتی در حالت کلی بر اساس نحوه انتقال انرژی و کاربردی که دارند به دو دسته دینامیکی و جابجایی مثبت تقسیم بندی می‌شود. پمپ دینامیکی به سه دسته سانتریفیوژ، محیطی و پمپ خاص تقسیم بندی خواهد شد. پمپ‌های سانتریفیوژ می‌توانند محوری، شعاعی و یا ترکیبی باشند.

دسته بعدی یعنی پمپ جابجایی مثبت دارای دو نوع روتاری، رفت و برگشتی است. مدل روتاری دارای انواع پره‌ای، دنده‌ای، لوب، اسکرو، پریستالتیک است. پمپ رفت و برگشتی نیز می‌تواند دیافراگمی، پلانجری و یا پیستونی باشد.

پمپ گریز از مرکز

خرید پمپ سانتریفیوژ یا گریز از مرکز برای استفاده در صنایع مختلف می باشد، این پمپ ها در دسته دینامیکی قرار دارند. محصولات این گروه برای انتقال سیالات از نیروی گریز از مرکز استفاده می‌کنند. پمپ گریز از مرکز یا سانتریفیوژ انرژی مکانیکی را با استفاده از نیروی گریز از مرکز به انرژی هیدرولیک تبدیل خواهد کرد. در دسته‌بندی انواع پمپ صنعتی گریز از مرکز به اسامی مختلفی مانند دومکشه، پلیمری، روغن داغ، حلزونی شفت مستقیم، شناور، لجن کش، فشار قوی و.... برمی‌خورید که هر کدام از اینها کاربرد خاص خود را دارند.

به عنوان مثال از نام پمپ لجن کش مشخص است که برای جابجایی انواع لجن با ویسکوزیته و غلظت بالا و جابجایی مواد خورنده استفاده می‌شود. یعنی از این محصول برای انتقال لجن غلیظ یا رقیق، لایروبی رودخانه‌ها، انتقال فاضلاب شهری و... بهره می‌برند. پمپ فشار قوی که در صنایع مختلف از آن استفاده می‌شود، برای انتقال سیالات با فشار بالا به کار می‌رود. به عنوان مثال از پمپ فشار قوی در آتش نشانی استفاده خواهد شد.

پمپ جابجایی مثبت

در حالت کلی معمولاً در سیستم‌های هیدرولیکی نیاز به خرید پمپ جابجایی مثبت می باشد. از خصوصیات پمپ جابجایی مثبت می‌توان به فشار بالا، عملکرد عالی اشاره کرد. پمپ‌هایی مانند پیستونی، دیافراگمی، دنده‌ای، وکیوم، پره‌ای، لوب و... انواع مختلف این نوع هستند که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال پمپ دنده‌ای با بهره‌گیری از تعدادی چرخ دنده عمل پمپاژ را انجام خواهد داد و جریان یکنواختی ایجاد خواهد کرد. این محصول حجم ثابتی از سیال را در خود محبوس خواهد کرد و سپس با استفاده از دنده‌ها آن را منتقل می‌کند تا سیال به قسمت رانش هدایت شود. از پمپ دنده‌ای برای فشارهای بالا استفاده می‌شود. یا به عنوان مثال لوب پمپ یا گوشواره‌ای برای مایعات سنگین به کار خواهد رفت. از لوب پمپ در صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، تصفیه فاضلاب و... استفاده می‌شود.

تفاوت پمپ‌های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت

مشخص است که پمپ سانتریفیوژ یا گریز از مرکز با پمپ جابجایی مثبت متفاوت است. در حالت کلی در مورد تفاوت پمپ های جا به جایی مثبت با سانتریفیوژ باید بدانید که نحوه پمپاژ پمپ سانتریفیوژ با پروانه صورت می‌گیرد. یعنی پروانه برای به جریان انداختن سیال داخل محفظه و انتقال سیال در پمپ‌های سانتریفیوژ یا همان گریز از مرکز به کار می‌رود. این در حالی است که پمپ‌های جابجایی مثبت این‌گونه نیستند بلکه در این محصولات عامل حرکت سیال اجزای رفت و برگشتی مانند پلانجر، دیافراگم و اجزای روتاری مانند چرخ دنده، پره و... می‌باشند. پس اولین تفاوت آنها نحوه عملکردشان است.

تفاوت از لحاظ ساختار

این دو نوع پمپ از لحاظ طراحی و ساختار نیز با هم متفاوت هستند. پمپ‌های گریز از مرکز یا سانتریفیوژ طراحی ساده‌ای دارند و دارای پروانه هستند. در واقع پروانه عامل به گردش درآوردن سیال در این محصولات می‌باشد و تعداد آن بسته به نیاز کاربر متفاوت است. محصولات جابجایی مثبت ساختار پیچیده‌ای دارند و دارای اجزای رفت و برگشتی و روتاری می‌باشند.

تفاوت از لحاظ ویسکوزیته سیال

یکی دیگر از تفاوت‌های این دو نوع پمپ صنعتی، ویسکوزیته سیال است. در حقیقت پمپ سانتریویژ در حالت کلی برای پمپاژ سیالات رقیق با ویسکوزیته پایین طراحی می‌شود. این در حالی است که پمپ جابجایی مثبت دارای انواع مختلفی است و قابلیت پمپاژ سیالات در محدوده گسترده‌ای از ویسکوزیته را دارد. پس می‌توان از پمپ جابجایی مثبت برای سیالات غلیظ استفاده کرد. این دو نوع پمپ که هر کدام انواع متفاوتی نیز دارند، دارای کاربردهای مختلفی نیز هستند.

تفاوت از لحاظ کاربرد

انواع پمپ سانتریفیوژ معمولاً برای کاربردهای آبرسانی و تامین آب در صنعت‌های مختلف مانند کشاورزی، حوزه آتش نشانی و... استفاده می‌شود. در حالی که محصولات جابجایی مثبت توانایی انتقال بسیاری از سیالات غلیظ در صنایع بسیار گسترده‌ای مانند شیمیایی، دارویی، غذایی و... را دارند. تعمیر پمپ سانتریفیوژ یا گریز از مرکز راحت است؛ در حالی که نگهداری و تعمیر پمپ جابجایی مثبت معمولاً سخت‌تر می‌باشد.

نتیجه‌گیری

آشنایی با انواع پمپ صنعتی اولین قدم برای انتخاب پمپ مناسب است. در مقاله‌ای که خواندید، متوجه شدید که انواع پمپ صنعتی کدامند. اکنون می‌دانید که در حالت کلی پمپ صنعتی به دو نوع گریز از مرکز و جابجایی مثبت تقسیم بندی می‌شود که هر کدام از آنها انواع مختلف خود را دارند. اگر به وب‌سایت رایکا صنعت مراجعه نمایید، مشاهده خواهید کرد که این شرکت معتبر دارای انواع پمپ‌های سانتریفیوژ یعنی حلزونی شفت مستقیم، فشار قوی، شناور، لجن کش، کف کش، سیرکولاتور، دو مکشه، خود مکش، پلیمری یا ضد اسید، اسلاری و ایستاده می‌باشد. مجموعه رایکا صنعت انواع پمپ جابجایی مثبت مانند پیستونی، دیافراگمی، دنده‌ای، لوب پمپ، پریستالتیک، وکیوم و پره‌ای را نیز به شما دوستان گرامی ارائه می‌دهد. با هم تفاوت پمپ‌های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت را مرور کردیم.

انتخاب شما کدام یک از انواع پمپ صنعتی می‌باشد؟ با کارشناسان رایکا صنعت تماس بگیرید و تمامی سوالات خود را در مورد انواع پمپ صنعتی مطرح کنید. کارشناسان این مجموعه پاسخ‌گوی سوالات شما دوستان گرامی هستند و شما می‌توانید با آنها مشاوره رایگان داشته باشید. با خرید از رایکا صنعت از مزایای این مجموعه بهره‌مند خواهید شد.

سوالات متداول

1- پمپ‌های صنعتی به طور کلی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

پمپ‌های صنعتی بر اساس نحوه عملکرد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: پمپ‌های دینامیکی که با استفاده از نیروی گریز از مرکز و انرژی جنبشی، سیال را جابجا می‌کنند و پمپ‌های جابجایی مثبت که با ایجاد تغییر حجم در محفظه پمپ، سیال را به بیرون می‌رانند. هر یک از این دو دسته اصلی، خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که انتخاب نوع پمپ به عوامل مختلفی مانند نوع سیال، دبی مورد نیاز، فشار کاری و شرایط عملیاتی بستگی دارد.

2- رایج‌ترین نوع پمپ دینامیکی کدام است و چه کاربردی دارد؟

رایج‌ترین نوع پمپ دینامیکی، پمپ سانتریفیوژ است. این پمپ‌ها به دلیل ساختار ساده، راندمان بالا و قابلیت جابجایی انواع سیال، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله آب و فاضلاب، نفت و گاز، و صنایع شیمیایی دارند.

3- چه عواملی در انتخاب نوع پمپ صنعتی موثر هستند؟

ویژگی‌های سیال (ویسکوزیته، دما، خورندگی، وجود ذرات جامد)، شرایط کاری (فشار، دبی، ارتفاع پمپاژ، دمای محیط)، مواد ساختمانی، راندمان و بازده انرژی، و هزینه از جمله عواملی هستند که در انتخاب نوع پمپ موثرند.

4- پمپ‌های لجن کش چه نوع پمپی هستند و چه کاربردی دارند؟

پمپ‌های لجن کش نوعی پمپ سانتریفیوژ هستند که برای پمپاژ سیالات حاوی ذرات جامد و لجن طراحی شده‌اند. این پمپ‌ها در صنایع مختلف از جمله تصفیه خانه‌های فاضلاب، صنایع غذایی، و معدن استفاده می‌شوند.

5- پمپ‌های پریستالتیک چه ویژگی‌هایی دارند و در چه صنایعی کاربرد دارند؟

پمپ‌های پریستالتیک با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر، سیال را جابجا می‌کنند. این پمپ‌ها برای پمپاژ سیالات حساس به برش و سیالات با ویسکوزیته بالا مناسب هستند. در صنایع دارویی، غذایی، و شیمیایی کاربرد دارند.

6- پمپ‌های شناور چه کاربردی دارند؟

پمپ‌های شناور برای پمپاژ سیالات از مخازن یا چاه‌ها استفاده می‌شوند. این پمپ‌ها به صورت شناور در داخل سیال قرار می‌گیرند و با افزایش سطح سیال، به طور خودکار ارتفاع پمپاژ را تنظیم می‌کنند.

7- چه عواملی باعث کاهش راندمان پمپ می‌شوند؟

سایش قطعات داخلی، انسداد مسیر جریان سیال، کاهش کیفیت روانکاری، و افزایش دمای سیال از جمله عواملی هستند که باعث کاهش راندمان پمپ می‌شوند.

8- چگونه می‌توان عمر مفید یک پمپ را افزایش داد؟

با انجام تعمیرات دوره‌ای، استفاده از روانکار مناسب، جلوگیری از ورود ذرات جامد به داخل پمپ، و رعایت شرایط کاری توصیه شده توسط سازنده، می‌توان عمر مفید یک پمپ را افزایش داد.

9- چه استانداردهایی برای طراحی و ساخت پمپ‌های صنعتی وجود دارد؟

استانداردهای مختلفی مانند ISO، API، و ANSI برای طراحی و ساخت پمپ‌های صنعتی وجود دارد. این استانداردها مشخصات فنی، عملکرد، و ایمنی پمپ‌ها را تعریف می‌کنند.